Обама - Ромни: каква надворешна политика

Светот стана мултилатерален, времето на унилатерализмот е надминато. Обама ја сфати целокупната филозофија на глобализацијата. Ромни најави крстоносна војна против злото

„Од почетокот на нашата историја ние се ангажиравме во промените низ пацифистичка револуција, која постојано напредува, адаптирајќи се кон условите на промените“. Оваа изјава на претседателот Франклин Рузвелт од 1941 година ја истакнува темата на промените како водечки принцип на американската политичка историја. По двата мандата на Џорџ Буш и првиот мандат на Барак Обама слоганот „промени“ ја пронаоѓа својата логика во моментот кога САД ги редефинираат односите со преостанатиот свет. Кога во 1993 година Клинтон влезе во Белата куќа изјави дека неговата надворешна политика ќе биде поинаква од онаа на претходниот претседател Џорџ Буш сениор.

Хуманитарна акција за спас на жртвите и моралните вредности на американското општество беа водителка во употребата на воена сила против Србија. Мировниот договор од Дејтон беше замислен како креативна синтеза меѓу Вилсоновиот идеализам и реалистичниот прагматизам, но на крајот се сведе на чиста прагма. Љубовната афера на Клинтон со стажантката, но и продолжената јалова воздушна кампања против Србија, остави негативни одгласи за претседателот. Новиот претседател за XXI век, Џорџ Буш јуниор, настојуваше да промовира целосен прекин со претходната политика на демократот Клинтон. Надворешната политика на Буш најави три приоритети: прво, во отсуство на некогашната суперсила Русија, САД останаа без соодветен пандан и Буш се трудеше да ги неутрализира тенденциите кон изолационизмот. Второ, во новосоздадениот контекст на глобализацијата Буш бараше САД да профитираат од новиот поредок, но и да ја зголемат националната безбедност во екот на информациската војна, тероризмот, пролиферацијата на нуклеарното оружје. Трето, Буш настојуваше САД да ја зачуваат позицијата на главна империја и хегемон во светот. По терористичките напади од 2011, со интервенцијата во Ирак Буш ја ескивираше светската организација и го афирмира американскиот унилатерализмот.

Изборот на Барак Обама претставуваше прекин со традицијата по многу основи, како во политичка така и во културолошка и доктринарна смисла. „Тој мисли поинаку од 90 отсто од американските политичари“, истакнува поранешниот шеф на француската дипломатија, Ибер Ведрин. Неговиот пристап кон американското лидерство е поинаков од оној нa претходниците. Светот стана мултилатерален, времето на унилатерализмот е надминато. Тој ја сфати целокупната филозофија на глобализацијата која означи јакнење на меѓузависноста. Во новиот контекст на економската и финансиската криза, економската стратегија на Обама се фокусира врз Азија и пред се' Кина. Надворешната политика на Обама се потпираше врз повеќе правци како: подобрување на неповолната слика на САД, особено во арапско-исламскиот свет. Затоа, по лошиот одиум од војната со Ирак и Авганистан се обиде да покаже дисконтинуитет на дотогашната политика, но не преку призмата на антитероризмот. Овие аспекти во поскромно издание беа присутни и во предизборната кампања. Според аналитичарите, последната ТВ-дебата, која беше фокусирана врз надворешната политика, не носи големи поени. Таа беше позначајна за експертите и Обама од психолошки аспект, со оглед дека на претходните две не помина славно.

Заеднички го поддржаа Израел, покажаа строгост кон Иран, и кон тероризмот, договорот за дроновите, за одбрана на демократијата во Либија и Сирија. Меѓутоа, кон историските и политичките теми доминираа непрецизностите, лагите и грешките на Ромни. За иранската нуклеарна програма и научниците и разузнавачите знаат дека оваа држава е далеку од производството на ова оружје, но двајцата кандидати пред широката публика настојуваа да го дијаболизираат Иран како нов Ирак. Истото се повтори и со Кина. Мит Ромни покажа нечесен однос. Претходно тој работел во компании кои ги делокализирале американските фирми во Кина. Сега во улога на претседателски кандидат тој настојуваше да го афектира антикинеското расположение на избирачите. Обама забележа неколку значајни поени: го уби Бин Ладен, ја заврши војната во Ирак, но ја интензивира во Авганистан. Проблеми му создадоа беспилотните летала, кои убија многу луѓе и го зголемија антиамериканизмот во Авганистан, Пакистан и пошироко.

Мит Ромни констатира дека „американското влијание слабее насекаде“, но аналитичарите тој неуспех му го припишуваат на Џорџ Буш поради војната во Ирак. Кандидатите знаат дека тие немаат потреба да развиваат прецизни дијагнози. Кога се размислува за идната надворешна политика на САД позициите на Обама се кристално јасни. Оние на Ромни се недоречени и неразработени и токму затоа Обама ја обвинува флик-флок стратегијата на Ромни за непостојаност. Во дешифрирањето на стратегијата на Ромни делумно може да послужи анализата на филозофијата на неговата мормонска вера. Ромни е првиот мормон во историјата на САД кој може да стане претседател. Мормоните ги има и меѓу републиканците (75%) и меѓу демократите (25%). Во американскиот Конгрес се избрани 15 пратеници-мормони од кои 6 се сенатори. Седиштето на мормонската црква е во Салт Лејк Сити. Мормонското учење гледа на светот преку манихеистичката визија, како судир на доброто и злото. Во таа битка САД како инкарнацијата на доброто мораат да се борат за заштита на американските вредности како семејството, слободата, религијата и татковина. Неговата програма наречена „Точка на извинување“ со поднаслов „Пледоаје за американската величина“ покажува дека тој ќе биде еден прагматик, кој ќе го комбинира тврдиот со мекиот пристап. Во меката варијанта, Ромни смета дека САД претерале во користењето на сопствениот потенцијал наспроти нејзината економска тежина. Поради недоволната позиција на убедување (мормонски израз) САД бележат неуспех на меѓународен план со Кина, Русија, Судан, Иран. Според тоа, САД мора да биде потврд преговарач.

Според гувернерот Роми, ОН се бавна и тромава организација, која ја спречува ефикасноста на САД. Ромни сака и една силна Америка, која ќе биде во состојба да се брани и да ги брани сојузниците и да создава безбедност насекаде низ светот. САД треба да се интервенционистичка сила и со поголем воен буџет. Тоа ќе биде добро за цел свет. Обама ги прокоцка принципите на САД градени со децении. Не ги заштити ниту дипломатите во странство, беше убиен амбасадорот на САД во Либија. Затоа, Ромни се залага за политика на мир, но со воени средства, моќно оружје и сила. Неговите позиции се слични со оние на Буш: да се маргинализира ООН, да се неутрализира џихадистичката експанзија, итно да се реши нуклеарното досие на Иран, да им се даде помош на сириските бунтовници, да се потпише мировниот договор на Блискиот Исток.

Во целата негова филозофија има еден парадокс. Мормоните се познати како американски сепаратисти, но Ромни отстапува од тој стереотип. Надворешната политика на Ромни ги рефлектира траумите на 11 септември 2001. Чудно е што никаде не се споменува Европа, како да не е доволно секси, коментира Пјер Аснер.

Што може да очекува Македонија во таквиот контекст? Администрацијата на Обама покажуваше желба Македонија да влезе во Алијансата, но дејствуваше млако и полузаинтерсирано за разлика од некогашната блискост на Буш. Ромни соочен со амбицијата да ја покаже силата на влијанието на САД во НАТО и Европа, можно е да притисне посилно и во наша полза.

Нано Ружин

(Авторот е универзитетски професор  и член на ЛДП)

Заев сака, но не може да и даде на Бугарија

„Јас сум Македонец кој зборува македонски јазик, признат од целиот свет. Каракачанов е Бугарин кој зборува бугарски јазик признат од целиот свет. Но, етничката и идентитетска разлика не е единствената меѓу нас. Поважна и посериозна е разликата во нашите светогледи“, напиша вчера премиерот Заев и додаде: Јас работам на доближување на ставовите околу разликите, и знам дека тоа е можно само преку размена на идеи и мислења, а не преку навреди и недолични пораки. Нашите народи очекуваат исчекор кон пријателство, а не говор на омраза. Доста беше омраза!

Не знам од каде да почнам.... Ајде од почетокот. Први Август 2017 година. Денот на потпишување на договорот и изјавата на Заев дека со овој договор Бугарија го „признала“ Македонскиот јазик. Ммммм...НЕ! Единствено место каде се спомнува македонскиот јазик е последниот пасос во кој се вели:
„Потпишан во два оригинални примероци, секој од нив на официјалните јазици на Договорните страни – македонски јазик, согласно Уставот на Република Македонија и бугарски јазик, согласно Уставот на Република Бугарија, при што и двата текста имаат еднаква важност. “
Значи, согласно уставот на Република Македонија, што значи дека јазикот целиот свој легитимитет го влече од уставот, кој е менлива категорија и постои едвај 30тина години. За разлика од уставот, македонскиот јазик е официјален јазик векови наназад. 
Токму догооворот за добрососедство и лагите што тогаш ги ширеше Заев, се јасен аргумент дека премиерот знаел што го очекува и дека и сега знае што следува. 

Следно, „Јас сум Македонец кој зборува македонски јазик, признат од целиот свет“. Јазик не се признава. Јазик  постои и се кодифицира(стандардизира). Тоа што оваа влада постојано повторува дека македонскиот јазик е признат во 1977 година во Атина е само уште лага, со која повторно им се дава оружје на бугарските тврдења дека станува збор за бугарски дијалект. Во 1977 година во Атина со резолуција е усвоена латиничната транскрипција на македонската кирилица. Толку! Не се работи за никакво признавање, затоа што такво нешто не постои! Како тоа некој да ви признае јазик? Кој е тој што го може тоа?

„Јас сум Македонец кој зборува македонски јазик, признат од целиот свет“, колку и гордо да звучи, нема никакво значење во спорот со Бугарија и Заев го знае тоа. Софија секојдневно повторува дека тие немаат проблем со тоа што ние денеска сме Македонци и зборуваме македонски јазик, туку со нашето минато. На Бугарија во моментов не и гајле дали сме ние Македонци, туку што тоа биле нашите предци. „Македонија и македонскиот народ се творба на Тито. Излажани Бугари, а македонскиот јазик е само дијакт на бугарскиот“. Тоа е ставот на Софија и во ништо не се оспорува со „гордата“ изјава на премиерот. 

„Етничката и идентитетска разлика не е единствената меѓу нас“. И со оваа реченица Бугарија нема никаков проблем. Како што реков и пред малку, Софија признава дека сега сме различни народи, со различен идентитет. Тие ја сакаат историјата. Тоа многу отворено го кажа нивниот министер, кога рече дека убаво што Заев прифаќа заедничка историја, само уште да признае дека е бугарска. 

„Јас работам на доближување на ставовите околу разликите“. За некој да работи на доближување на ставовите, прво треба да има став, а Заев го нема. Дури и кога личи дека го има, ЛАЖЕ! ЛАЖЕШЕ дека нема да се смени устав со цел да се смени уставното име! ЛАЖЕШЕ дека со „Преспанскиот договор“ е бетониран идентитетот, но ја изгубивме пола историја (историја +традиција +култура+јазик = идентитет). ЛАЖЕШЕ дека со договорот со Бугарија, Софија го „признала“ македонскиот јазик. ЛАЖЕШЕ дека не постои „Тиранска платформа“. ЛАЖЕШЕ дека сме добиле датум за прговори со ЕУ, барем 12 пати. ЛАЖЕШЕ дека има писмени гаранции за почеток на преговори со ЕУ. ЛАЖЕШЕ дека Бугарија во втората светска војна била само администратор во Македонија. ЛАЖЕ и сега! Заев нема став, затоа што тој не се обидува да го реши спорот со Бугарија за доброто на Македонија, туку за свое добро. Во ситуација кога земјава е задолжена над 60% од БДП (високозадолжена земја), по што му е јасно дека повеќе нема да може да се задолжува и многу скоро ќе остане без пари за плати и пензии, единствен спас му се европските фондови. Во ситуација кога Македонија е 7ма по смртност од Корона, а ситуацијата до прва ќе се влошува, Заев знае дека многу скоро (на пролет) ќе мора на избори. По сите порази, на сите полиња, Заев знае дека неговата политичка кариера завршува со тие избори. Но, не е тоа главниот проблем на премиерот. Она што него навистина го плаши е прогонот кој што му следува. При "All in“ има само две можни. Ги собираш сите чипови (успеси) од масата или губиш се, па дури и слободата. 

Заев во моментиве е давеник, налик Груевски пред неколку години. Разликаата е што Груевски бараше спас кај народот (кој го пљачкаше со години), а Заев очекува да му помогнат странци. Она што сеуште не го разбрал е дека, кога ќе ја изгуби довербата кај народот, странците нема да го есапат. Завршено е! Сега дури и да прифати дека до вчера сме биле Бугари, а јазикот ни е препишан од бугарски буквар од 1943 година, никако не може да му понуди гаранција на Борисов дека тој договор ќе биде почитуван од наша страна. При таков договор, диру ни почеток на преговори со ЕУ нема да му донесе победа на изборите, а тоа Софија го знае. Затоа, сега потписот на премиерот не вреди ништо во Бугарија. Од таму и изјавата на Каракачанов дека изјавите на Заев се празни зборови, му требаат дела. Делата Заев не може да ги понуди! Единствено што може да направи е дополнителна штета во односите со Бугарија со уше некој анекс договор, за кој нормално ќе ЛАЖЕ што подразбира. Ова не значи дека давеникот ќе престане да прета и да се бори за воздух и по цена на други жртви, но крајот е блиску, а СДСМ никако не може да го запре. 

По сите понижувања и неуспеси кои како народ ги доживеавме под оваа владејачка гарнитура, добрата вест е дека за неколку месеци ќе заминат во историјата (во онаа црната). Лошата вест, доколку драстично не се променат работите, е дека Мицковски ќе биде новиот премиер. Сегашниот лидер на ДПМНЕ кој не направи ама баш ништо, да го спречи Заев во своите антимакедонски политики, премиерската позиција ќе ја добие на тацна. Слично како што ја доби и претседателската функција во својата партија. ДПМНЕ под лидерство на Мицкоски не доби ниту едни избори, не оствари ниту една победа! Ако толку може како партиски лидер, колку (ич) ќе може како премиер?

Можеби малите партии (од кои се издвојува Левица) ќе можат да го искористат вакумот, но сеуште е рано да зборуваме за премиер кој не е челен на СДСМ или ДПМНЕ. 

Автор: Пацифист

(Фото) Му се слошило на работа, западнал во кома, а брзата помош го однела... ДОМА

На социјалните мрежи во Фејсбук групата "Стари Скопјани" се најде статус каде еден од членовите на истата група раскажа за случка која се случила во неговото семејство.

Имено, неговиот зет за време на работа му се слошило и се онесвестил. Неговите колеги повикале брза помош, но тие наместо веднаш да го хоспитализираат тие го транспортирале само до ДОМА.

"Состојба тогаш: не зборел, не бил при свест, не мрдал не бил контактибилен. Тој е на возраст од 40 години,а работи во близина на ГОБ "8ми Септември", ( па нели требало прво да го однесат на некакво снимање, преглед и сл, па така барем беше во наше време. Од како го донеле дома му ставиле инфузија и си заминале и ја повикале ќерками од работа. Сега мојот зет лежи во КОМА, не сум по таа струка за да знам што му е, но само лежи без никакви знаци. Денес дојдоа еднаш од брзата помош да му сменат инфузија и оставија некое кесе, па ќерками ми напиша на ливче што се треба да купам од аптека, изгледа ќе треба сами да го боцкаме. Понатаму ќе ве известам како ќе течат работите, но еве како се спремни оние од екипата на Филипче да помагаат на болните во време на пандемија."

"Мајко Македонијо" те ранија, те омаловажија, стана безимена

Ех, Македонијо мајко моја, Те ранија, те омаловажија, стана безимена. Станавме затворен логор. Потпишавме капитулација. Останавме затворена ковид држава. Секој ден гледаме луѓе без насмевка, луѓе со маски и тешки мисли “Како да издржиме и месецов?”. Во држава во која се шири вирусот со невидена брзина, каде секојдневно имаме над стотици заболени. Дури некои се спремаат за избори, народот се заразува.

ИЗБОРИ ЌЕ ИМА! Има ли пилот во авионот со име МАКЕДОНИЈА? Економијата ни тоне, здравството колабира, а сиромаштијата влегува во фаза на ЕПИДЕМИЈА.

Здравствените работници со последни сили се борат, десеткуваани, заразени и деградирани. Некои земаат картички, некои не но сите заедно и сложно се борат против невидливиот непријател. Без нивната храброст и пожртвувсност ќе бевме Вухан на Балканот. Со ваков галопирачки развој на вирусот, со ваква неспособна власт, ќе имаме долго, топло и пеколно лето и многу ладна есен и зима. Државата ќе банкротира со колабирано здравство, пандемија на сиромаштија и корона.

Ех.. МАКЕДОНИЈО.

М-р Боби Бојчевски

Популарно