Еве колку пати е прекршен Деловникот при „изборот“ на Телат Џамери за претседател на Собранието

Македонија

на 4.2017

Иако главна тема деновиве е инцидентот што следеше по изборот на Телат Џафери за претседател на македонското собрание и реакцијата на странските политичари за самиот избор, мислиме дека сите треба да знаеме колку пати е прекршен деловникот при „продолжената седница“.

Член 9 од Деловникот на Собранието вели:

(1) Доколку првата седница на Собранието не ја свика претседателот на заминување, седницата се одржува на дваесет и првиот ден од завршувањето на изборите, во 10,00 часот, а ја свикува најстариот по години избран пратеник, ако и тој одбие да ја свика, тоа право преминува редоследно на наредниот по години избран пратеник, се до избраниот пратеник кој ќе се согласи да ја свика првата седница.

(2) Пратеникот кој ја свикал првата седница, претседава со седницата на Собранието (во натамошниот текст: претседавач), додека новоизбраниот претседател или еден од потпретседателите не ја преземе должноста.

Бидејќи Конститутивната седница беше свикана во предвидениот рок од претседателот на претходниот состав тој и претседава со неа, токму како што вели став 2 од Член 9 од Деловникот. Само доколку претходниот претседател не ја свикаше Конститутивната седница тогаш согласно одредбите седницата ќе ја свикаше најстариот пратеник и истиот ќе претседаваше со неа. Во овој, деветти состав на Собранието најстар по возраст пратеник е пратеникот Бранко Маноиловски од ДУИ.

Согласно кажаното, целосно нелегитимна, противуставна и противделовничка е улогата на Ферид Мухиќ како претседавач, кој всушност не е ниту најстар пратеник во овој состав на Собранието, ниту пак има деловничка оправданост за друг претседавач на Конститутивната седница. Преседан е произволното одредување и назначување на претседавач вон секаква деловничка процедура.

ПРЕКИН НА СЕДНИЦАТА

Член 68 од Деловникот го уредува времетраењето на седниците.

Во ставот 4 од членот 68 се наведува дека „Седница на Собранието се одржува во времето од 11,00 до 18,00 часот, со пауза од еден час, ако претседателот на Собранието, за одделни седници поинаку не одлучи.“

Бидејќи поинаку не беше одлучено, ниту договорено, претседавачот на Конститутивната седница 20. продолжение од истата, одржано на 27.04.2017 година, деловнички го затвори во 18,00 часот и ги извести пратениците, медиумите и јавноста дека следното продолжение ќе се одржи утредента, петок, 28.04.2017 година со почеток во 11 часот. Одржувањето на следното 21. продолжение беше договорено по претходна консултација со сите политички партии.

Оттука, обидот да се глуми ново продолжение на Конститутивната седница откако претседавачот веќе го прогласи за затворено 20. продолжение и соопшти дека следното 21. ќе биде утредента во 11 часот е нелегитимно и претставува кршење на одредби од Деловникот и Правилниците за работата на Собранието кои се однесуваат за свикување и организирање на ново продолжение на седница. Собраниската служба ги реализираше сите предвидени чекори и обврски за свикување на следното 21. продолжение. Беше испочитувана процедурата во електронскиот систем е-Парламент, со нотификација која ја добиваат сите пратеници на своите службени мејлови. Воедно, е-Парламент системот поврзан со официјалната веб страница на Собранието го евидентираше 21. продолжение на Конститутивната седница за 28.04.2017 година во 11 часот што беше видливо за медиумите и граѓаните.

ЈАВНОСТ И ПРЕНОС НА СОБРАНИСКИ СЕДНИЦИ

ОДРЕДБИ ОД ДЕЛОВНИК:

Член 2

(1) Седниците на Собранието и на работните тела се јавни.

Јавноста подразбира пренос на целото времетраење на седницата на Собранискиот канал, истото е регулирано и со одредби од Законот за Собранието:

ОДРЕДБИ ОД ЗАКОН ЗА СОБРАНИЕ

СОБРАНИСКИ КАНАЛ

Член 32

(1) Собранието има програмска одговорност за емитување на програмскиот сервис наменет за емитување на активностите на Собранието.

(5) Собранието обезбедува услови за пренос на дигитален ТВ сигнал до крајните корисници (гледачи).

Секој пренос на собраниска седница се прекинува откако претседателот, односно претседавачот ќе каже дека ја прекинува седницата и ќе соопшти кога ќе се одржи следното продолжение.

Импровизираната седница, т.е. нелегитимен обид за избор на претседател на Собранието не беше пренесуван на Собранискиот канал. Снимање со мобилен телефон е спротивно на законските одредби кои го уредуваат делот со јавноста на седниците и во никој случај не може да се смета за обезбедена јавност на седницата.

ПРЕВОД

Член 3 од Деловникот предвидува дека:

(1) Во работата на Собранието службен јазик е македонскиот јазик и неговото кирилско писмо.

(2) Граѓани на други држави, кои се поканети да учествуваат во работата на Собранието или да се обратат на Собранието имаат право да зборуваат на својот јазик.

(3) Говорот одржан на јазик различен од македонскиот јазик, задолжително се преведува на македонски јазик.

Обраќањето на Џафери беше на албански, без превод на македонски јазик, како што е вообичаената деловничка процедура за целото времетраење на седниците на Собранието.

ПРЕКИНУВАЊЕ НА ОТПОЧНАТА РАСПРАВА

Член 80

(1) На почетокот на претресот по секоја точка од дневниот ред предлагачот, односно претставникот на предлагачот може да даде дополнителни образложенија или појаснувања.

(2) Претресот трае додека не се исцрпи листата на пратеници кои се пријавиле за збор. Пратениците се пријавуваат за збор во рок од една минута по отворањето на претресот. Листата на пратеници не може да се менува и дополнува во текот на претресот.

Ниту еден член од Деловникот не може и не смее да се толкува изолирано од останатите членови. Член 78 не може да се толкува без да се има во предвид член 80, што значи редоследот на точките од утврден дневен ред може да се менува единствено по завршен претрес на отпочнатата точка по која тече расправата.

Во целокупната историја на работењето Собранието на Република Македонија, на одржани илјадници седници, со стотици илјади точки по кои пратениците расправале, не постои ниту еден пример, ниту еден случај, кога во тек на расправа по некоја точка, расправата била прекината и се преминало на некоја друга точка од утврден Дневен ред. Затоа таков пример не беше споменат и посочен од пратениците кои упорно настојуваа да се прекине отпочнатата расправа и да се премине на следната точка.

ПРЕМИНУВАЊЕ НА ТОЧКА 4 И СУСПЕНДИРАЊЕ НА ПРАВО НА КОМИСИЈА И ДРУГИ ПРАТЕНИЦИ ДА ДАДАТ СВОЈ ПРЕДЛОГ

Член 22

(1) Кандидат за претседател на Собранието може да предлага Комисијата за прашања на изборите и именувањата или најмалку 20 пратеници.

(2) Пратеник може да биде предлагач само на еден кандидат за претседател на Собранието.

Со преминување на точка 4, беше суспендирано правото на сите останати пратеници да предложат свој кандидат за претседател на Собранието, како и правото утврдено со деловникот Комисијата за прашањата на изборите и именувањата да даде предлог.

ОТСУТНИ ПРАТЕНИЦИ И ЕВИДЕНТЕН ЛИСТ

Член 30

Пратеникот кој е спречен да присуствува на седницата на Собранието, е должен за тоа да го извести претседателот на Собранието до почетокот на седницата.

Член 32

За присуство на пратениците на седниците се води евидентен лист што е отворен во текот на одржување на седницата, а на крајот од работниот ден се предава на претседателот на Собранието.

На импровизираното нелегитимно продолжение немаше пријавување на отсутни пратеници, ниту постои евидентен лист.

УТВРДУВАЊЕ НА КВОРУМ

Член 95

(1) Собранието може да одлучува ако на седницата присуствува мнозинство од вкупниот број пратеници.

(2) Собранието одлучува со мнозинство гласови од присутните пратеници, а најмалку со една третина од вкупниот број пратеници, ако со Уставот не е предвидено посебно мнозинство.

(3) Претседателот на Собранието го соопштува бројот на пратениците што гласале “за”, “против” или “воздржано”, како и бројот на пратениците што се присутни.

(4) Претседателот на Собранието може да определи да се утврди бројот на присутните пратеници со броење.

(5) Утврдениот број на присутни пратеници се смета за точен сé додека претседателот или еден пратеник, чие барање го поддржуваат најмалку десет пратеници, не побара повторно да се утврди бројот на присутните пратеници.

На импровизираната, нелегитимна седница не беше утврден кворум, воопшто не постоеа услови кворумот да биде утврден, така што се доведува во прашање бројот на пратеници во салата и кворумот за работа.

ОБЕЗБЕДУВАЊЕ НА 1 МИНУТА ЗА ПРИЈАВУВАЊЕ НА ПРАТЕНИЦИ ЗА ЗБОР ПО ТОЧКАТА

Член 80

На пратениците не им беше овозможено да се пријават за збор во рок од една минута.

СТЕНОГРАМИ

Член 107

(1) За работата на седницата на Собранието се водат стенографски белешки.

(2) Составен дел на стенографските белешки се и неодржаните говори на пратениците што на седницата во текот на претресот писмено се приложени со ознака дека говорот не е одржан на седницата.

(3) Стенографските белешки за работата на седницата на Собранието се чуваат во документацијата на Собранието, во електронски дигитален формат и во тврда копија.

(4) Стенографските белешки се објавуваат на Интранет (внатрешна мрежа на Собранието) и на веб страницата на Собранието (Интернет).

(5) Начинот на објавување на стенографските белешки на Интранет и на веб страницата на Собранието, правото на пратениците да вршат исправки во стенографските белешки и роковите, се уредуваат со акт што го донесува претседателот на Собранието.

За импровизираната, нелегалната и фиктивна седница на СДСМ не постојат стенографски белешки.

СО ГЛАСАЊЕТО РАКОВОДИ ПРЕТСЕДАВАЧОТ

Член 24

(1) Со гласањето за избор на претседател на Собранието раководи претседавачот.

(2) Ако Собранието одлучи претседателот на Собранието да се избира со тајно гласање, на претседавачот при изборот му помагаат генералниот секретар на Собранието и тројца пратеници кои ги избира Собранието на предлог на претседавачот, од редот на пратениците кои припаѓаат на различни политички партии застапени во Собранието.

Претседавачот не раководеше со гласањето за избор на претседател.

ГЛАСАЊЕ

Член 96

(1) Јавното гласање се врши со употреба на технички средства или со кревање рака.

(2) Начинот за употреба на техничките средства се уредува со акт што го донесува генералниот секретар на Собранието.

Службата која раководи со техничките средства беше изолирана, немаше можност за гласање со технички средства како што е вообичаено!!

ФИКТИВНО УТВРДЕН БРОЈ НА ПРАТЕНИЦИ КОИ ГЛАСАЛЕ ЗА ПРЕДЛОГОТ

По гласање на секоја точка претседавачот кажува колку вкупно пратеници гласале, колку од нив гласале ЗА, колку ПРОТИВ и колку ВОЗДРЖАНО…. Во фиктивната седница на СДСМ ова не беше случај.

Член 26

(1) За претседател на Собранието е избран кандидатот кој добил мнозинство гласови од вкупниот број пратеници.

(2) Ако за претседател е предложен еден кандидат и ако при првото гласање не го добие потребното мнозинство гласови, се повторува целата изборна постапка.

Член 95

ДАВАЊЕ НА СВЕЧЕНА ИЗЈАВА

Член 116

(1) Претседателот на Собранието и потпретседателите на Собранието, претседателот на Владата, министрите и судиите на Уставниот суд на Република Македонија, пред преземањето на должноста, даваат свечена изјава пред Собранието. Текстот на свечената изјава гласи:

“Изјавувам дека функцијата (да се наведе функцијата) ќе ја вршам совесно и одговорно и ќе го почитувам Уставот и законите на Република Македонија”.

(2) Текстот на свечената изјава на седницата на Собранието го чита претседателот на Собранието или претседавачот.

(3) Свечената изјава се потпишува и му се предава на претседателот на Собранието.

ОБЈАВУВАЊЕ ВО СЛУЖБЕН ВЕСНИК

ОДРЕДБИ ОД ЗАКОН ЗА СОБРАНИЕ

ПОТПИШУВАЊЕ И ОБЈАВУВАЊЕ НА АКТИТЕ

Член 37

(1) Текстот на законот не се потпишува.

(2) Другите прописи и општи акти што ги донесува Собранието, ги потпишува претседателот на Собранието.

Член 39

Законите, другите прописи и општи акти пред да влезат во сила се објавуваат во “Службен весник на Република Македонија”.

ОДРЕДБИ ОД ДЕЛОВНИК

Член 174

Не постои Одлука за избор на претседател и истата не е објавена во Службен весник на Република Македонија како е законски предвидено

ИСКЛУЧЕНА СТРУЧНАТА СЛУЖБА НА СОБРАНИЕТО

ОДРЕДБИ ОД ЗАКОНОТ ЗА СОБРАНИЕТО

XII. СЛУЖБА НА СОБРАНИЕТО

Член 40

(1) Стручните и други работи за потребите на Собранието, работните тела и пратениците ги врши Службата на Собранието.

(2) Организацијата, задачите и работата на Службата се утврдува согласно со закон.

ОДРЕДБИ ОД ДЕЛОВНИКОТ

Член 235

Стручните и другите работи за потребите на Собранието, работните тела и пратениците ги врши Службата на Собранието (Службата).

Професионалната и стручна служба на Собранието на Република Македонија беше исклучена, поточно изолирана од така наречената седница.

Свршеницата на Никола Карев умрела со неговиот свршенички прстен на раката

Македонија

пред една недела

Големата љубов на претседателот на Крушевската Република, Никола Карев, и учителката Коца Тасева-Хаџова била кратка, но бурна и трагична, какво што било и времето во кое се случила – Илинденското востание и Крушевската Република. Во џебот на палтото на војводата Карев дента кога бил убиен, пред сто и девет години, кај селото Рајчани, Кочанско, аскерот ја нашол фотографијата на неговата свршеница. Таа фотографија, всушност единствената фотографија на Коца, била објавена во турските весници неколку дена подоцна, заедно со информацијата за убиството на Карев. Пред да биде отстапен на Архивот на Македонија, еден примерок од тој весник долго време се чувал во домот на семејството Кареви во Крушево.

Скршена од поразот на востанието, учителката Коца Тасова-Хаџова, по задушувањето на Илинденското востание и пропаста на Крушевската Република, со свршеничкиот прстен на раката и големата златна меџидија зашиена во работ на фустанот заминала од Крушево за Костур, а следната година се вратила во својот роден град Струга. По разделбата со својот свршеник во 1903 година во Крушево, двајцата веќе никогаш не се виделе. Умрела во 1907 година, две години по убиството на Карев. Прстенот и златната меџидија, подарок од Карев, заедно со личните предмети и облека на Коца по нејзината смрт долго се чувале во домот на Хаџови во Струга. Многу години подоцна свршеничкиот прстен и меџидијата како семејно наследство ги зела Даница, помладата сестра на Коца Хаџова, а другите лични предмети и облека останале кај постарата сестра Ленка.

Пред неколку години, при последниот разговор со неа, тогаш осумдесет и двегодишната Вера Кумбароска од Струга сѐ уште живо се сеќаваше на времето кога во 1939 година, на нецели 16 години, се омажила за Димитар Кумбароски, син на најстарата сестра на Коца Тасова-Хаџова. Нејзината свекрва умрела во 1947 година, но во тие осум години, колку што живееле заедно, речиси немало ден Ленка да не ја спомне својата покојна сестра. Од неа Вера дознала за свршеничкиот прстен, но и за знамето на Крушевската Република, извезено со косата на Коца. Знамето што сама го извезла, Коца го донела од Костур во Струга, и до 1917 година било скриено во црквата „Свети Ѓорѓи“.

Во 1917 година Ѓорѓи и Сотир Чакарови, бегајќи заедно со Бугарите, со себе во Софија го однеле и знамето: „Во 1984 година, преку врски на наши роднини во Софија, успеав да го видам знамето со свои очи. Се растреперив и не можев да ги сопрам солзите кога ја допрев косата на тетка ми Коца. Да не го однеле Чакаровци во Софија, тоа знаме денес можеби ќе беше во некој наш музеј. На Музејот на Крушевската Република, на пример, јас му предадов повеќе предмети на Коца, меѓу кои и пелерина, полче (блуза), бојче (здолниште) и друго. Се разбира, сето тоа го предадов без никаков надомест. Дома зачував само еден нејзин фустан, пелерина и шеширче со фарош, со мрежа за над очите. Тоа е тежок фустан од црна свила, од кребањо, купен во Солун во почетокот на минатиот век. Фустанот е со пласрон, кој паѓа над градите и е сошиен по врвна мода во тоа време. Со тој фустан тетка Коца се свршила со Никола“, се сеќаваше Кумбароска.

Според неа, фустанот, стар сто години, не беше само големо национално богатство туку и нејзина приватна реликвија. Самата ни кажуваше дека често го вади од орманот, го закачува во собата и со часови го гледа замислувајќи ја неа. Гледајќи го фустанот, можела да замисли дека Коца била многу лична, стројна и висока жена; вистинска убавица. Оттука претпоставуваше дека со Никола Карев биле прекрасен пар, зашто читала дека и тој бил убавец. За жал, неговиот свршенички прстен и златната меџидија, според Кумбароска, ги собрала од куќата на своите родители најмалата сестра на Коца, Даница, која исто така била учителка. Подоцна таа прстенот и меџидијата ѝ ги подарила на сопругата на својот син Боро, всушност на снаата Љупка Чакар, правник во пензија. Прстенот бил од старо злато, тежок и уникатен, со изгравиран лик на војвода, веројатно на Никола Карев. Златната меџидија била направена од пет златни турски лири. Старицата се надеваше дека Боро и Љупка Чакар би можеле да го дадат барем свршеничкиот прстен за музеј, зашто тој е дел од македонската историја, а не само приватно богатство.

Во него била облечена дента кога била прогласена Крушевската Република, но во него била облечена и на скромната свршувачка со Никола Карев.

Според сеќавањата сочувани во семејството, Коца била погребана со големи почести од граѓаните на Струга во дворот на црквата „Свети Ѓорѓи“, веднаш зад олтарот. Подоцна гробот бил преместен, но и покрај тоа Ленка, најстарата сестра на Коца, секој Велигден оставала црвено јајце токму на тоа место, зад олтарот на црквата.

РКЕ одлучи: Нафтата и бензинот поскапуваат

Македонија

пред 7 месеци

Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ) донесе Одлука со која се врши зголемување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 1,46 % во однос на одлуката од 30.12.2024 година.

Малопродажната цена бензинот ЕУРОСУПЕР БС-95 се зголемува за 1,00 ден/лит. Малопродажните цени на бензинот ЕУРОСУПЕР БС-98, како и на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) и на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) се зголемуваат за 1,50 ден/лит. Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се намалува за 0,073 ден/кг и сега ќе 45,711 ден/кг.

Од 9.1.2025 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:

Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС - 95 78,00 (денари/литар)

Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС - 98 80,50 (денари/литар)

Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 72,50 (денари/литар)

Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 72,00 (денари/литар)

Мазут М-1 НС 45,711 (денари/килограм)

ДУИ со честитка за Божиќ, но и загриженост од недостигот на волја за соживот

Македонија

пред 7 месеци

Во духот на празничните денови, се воздржуваме од остра реторика, но не можеме да останеме неми пред агресијата на државата врз нашите колективни вредности.

Длабоко сме загрижени и разочарани од упорната омраза, од недостатокот на волја за соживот, од упорните обиди да се потисне албанскиот јазик и да се девалвираат Албанците во овој наш заеднички дом.

Оние што мислат дека ќе израснат рушејќи ги своите соседи, своите сограѓани, се во голема заблуда – никој не станал поголем со тоа што го омаловажувал другиот, напротив..

Разочарани сме и од молкот на тие сограѓани што гледаат, а не реагираат. Ова не е прашање само за Албанците, ова е прашање за вредностите на оваа држава.

Она што ние како Албанци го имаме за свето – нашиот јазик, нашето достоинство, нашето рамноправно учество во оваа земја – не може да биде постојана мета на агресија без последици по државата во целина.

Во пресрет на Божиќните празници, на сите православни верници им посакуваме мир, хармонија и топлина во нивните домови.

Вистинските вредности не се мерат со тоа колку ќе се намали другиот, туку со тоа колку можеме да растеме заедно, во почит и разбирање.

Соживотот не е слабост, туку сила. Различностите не се пречка, туку богатство.

На сите граѓани им посакуваме празници исполнети со добрина и надеж за подобро утре за сите нас.

ДУИ