Капелата „Свети Петар“ – мала и не премногу раскошна црква којашто се смета за најстара во швајцарскиот град Луцерн, го инсталираше Исус Христос покренат со вештачка интелигенција. Програмата, позната како „Бог во Машина“ (Deus in Machina), е инсталирана во август како најнов чекор во повеќегодишната соработка за тридимензионална реалност со тамошната Универзитетска истражувачка лабораторија. Инсталацијата зборува 100 јазици.

-Тоа беше вистински експеримент. Сакавме да видиме и да разбереме како луѓето ќе реагираат на Исус покренат со ВИ. За што би разговарале со Него? Дали би имало интерес да разговараат со Него? Веројатно сме пионери во ова, вели теологот Марко Шмид.

По проектите коишто експериментираа со виртуелна и проширена реалност, црквата одлучи дека следниот чекор е да инсталира тн. аватари.

-Дебатиравме каков аватар би бил тоа – теолог, личност или светец? Но, тогаш сфативме дека најдобра фигура ќе биде самиот Исус, рече Шмид.

По обуката на ВИ-програмата и полнењето со теолошки написи, посетителите се поканети да му поставуваат прашања на Исус (инсталацијата), со одговори прикажани на екран. Тој одговара во реално време, нудејќи одговори генерирани со ВИ.

Луѓето се советувани да не откриваат никакви лични податоци. – Тоа не е исповед. Немаме намера да имитираме признание, дообјасни Шмид.

За време на двомесечниот период на експериментот, повеќе од 1.000 луѓе – вклучувајќи и муслимани и туристи од Кина и Виетнам – ја искористија можноста да комуницираат со аватарот. По испитувањето потоа, две третини од посетителите сметаат дека тоа е духовно искуство.

-Значи, можеме да кажеме дека тие имаа „религиозно-позитивен“ момент со овој Исус покренат со ВИ. За мене, тоа беше изненадување, истакнува Шмид.

Експериментот, исто така, предизвика критики во црковната заедница. Некои католички свештеници протестираа поради употребата на исповедалницата. Протестантите, пак, е против употребата на слики на ваков начин. Шмид вели оти црквата спроведе тест со 30 луѓе пред да го постави аватарот. По почетокот на проектот, таа се погрижи поддршката за верниците секогаш да биде достапна.

-Никогаш не добивме впечаток дека (инсталацијата) зборува чудни работи. Но, се разбира, не можеме да гарантираме дека нема да каже ништо чудно, рече Шмид.

На крајот, токму оваа неизвесност го навела да одлучи дека аватарот засега ќе остане само привремен експеримент.

-Тоа е навистина едноставна и достапна алатка со којашто може да зборувате за религијата, христијанството, христијанската вера. Може да се преобрази во еден вид повеќејазичен духовен водич којшто ќе може да одговори на религиозни прашања, рече Шмид.

За свештеникот, големиот интерес што инсталацијата го предизвика, покажува дека „луѓето сакаат да одат подалеку од Библијата“, тајните и обичаите.

-Мислам дека има потреба да се разговара со Исус. Луѓето сакаат да добијат одговор, сакаат зборови. Сакаат да слушнат што Тој вели, појасни свештеното лице.

До 2030 година, Исланд би можел да стане првата земја во светот која ќе добива енергија од фотоволтаици директно од вселената. Пионерскиот проект изнедрен од соработката помеѓу British Space Solar и локалните компании Reykjavik Energy и Transition Labs, има за цел да ги надмине границите на традиционалната технологија (тука на Земјата), а пред сè, да ја елиминира интермитенцијата предизвикана од временските услови.

Системот ќе собира сончева светлина преку панели инсталирани на сателити поставени во орбитата на Земјата. Потоа енергијата, претворена во радио бранови со висока фреквенција, ќе се пренесува до станиците на Земјата каде одново ќе се трансформира во чиста електрична енергија. Системот, со почетен капацитет од 30 мегавати, ќе работи 24 часа, обезбедувајќи непрекинато снабдување со електрична енергија.

Станува збор за револуционерна технологија. Наместо да зависи од присуството на сонце на небото, како што тоа е случај со ‘терестријалните ’ фотонапонски панели, новиот систем ќе ја искористува сончевата енергијата директно во вселената, каде нема пречки од типот на облаци или ноќна темнина (со оглед на поставеноста на панелите во однос на површината на Земјата). Ова би овозможило континуирана достапност на електрична енергија, со конкурентни трошоци во споредба со ‘традиционалните’ обновливи извори.

Исландската компанија Рејкјавик енерџи гледа можност со овој проект да придонесе за целите на својата земја кон нула емисии на стакленички гасови (net zero). Нивната соработка со британската компанија може да поттикне промена на парадигмата за целиот сектор на обновливи извори, дури и надвор од островот на глечери и вулкани.

Поради растечката глобална побарувачка за обновлива енергија, освен за Исланд, се разгледуваат и други приемни станици за ‘вселенска електрична енергија’, во Канада и во северна Јапонија. Првиот сателит ќе претставува еден од најимпресивните објекти во орбитата по вселенските станици.И иско патеката на движење поставува сложени инженерски предизвици, напредокот во доменот на модуларната технологија, којшто се проучува е ветувачки.

Степенот на придобивки поврзани со овој подвиг е разработен во истражувањата на Империал колеџот во Лондон, кои проценуваат дека 8 GW сончева енергија од вселената би можеле да ги намалат годишните трошоци во секторот за целото Обединето Кралство за околу 4 милијарди британски фунти.

Лансирањето на првата ‘вселенска централа’ е само почеток. Всушност, планирано е проширување на почетниот капацитет од 30 мегавати и надминување на гигаватниот праг до 2036 година. Ова би можело да донесе потенцијална револуција во снабдувањето со обновливи извори на енергија за целата планета. Соработката со компании од различни земји е подеднакво значаен чекор кон оваа визија, што ќе му понуди на Исланд уште еден постојан и одржлив извор на енергија.