Додека светските фармацевтски компании и најпрестижните научници се зафатени со работа на производство на вакцина што ќе помогне да се ослободиме од пандемијата на корона вирусот, директорката на Клиниката за инфективни болести „Д-р „Фран Михаљевиќ“, Алемка Маркотиќ предупредува дека некои едноставни процедури, како што е хигиената на носот, можат да помогнат во борбата против инфекциите на респираторниот систем, пренесува „24сата.хр“.
Ефект на плакнење
Набљудувањата што таа ги наведува сè уште се во почетна фаза на контролирана студија, но ова откритие не може да биде штетно. Идејата за студијата, вели таа, е родена во желбата да се помогне на асимптоматски заразени лица кои биле во изолација со недели поради позитивен тест за брис, кој повеќе не е во согласност со нивното здравје, бидејќи тие биле добро. Клучот е во солените раствори што короната, како и другите вируси, „не ги сака“.
Од самиот почеток на епидемијата предизвикана од SARS-CoV-2, научниците и лекарите забележаа дека кај голем број на пациенти, но и кај луѓе на кои им е дијагностицирана инфекција, но немаат развиено симптоми, може да се открие вирусот во носната слузница. Иако во првите месеци не знаевме колку долго може да биде заразен вирусот, тој беше поврзан со изолација на позитивни луѓе, што доведе до одредени психолошки проблеми, но и егзистенцијални заради „затвореноста“ и неможноста за враќање на работа – вели професорката Маркотиќ.
Според неа, солениот раствор може да биде некаква помош за луѓето со Ковид-19, за забавување или спречување на ширењето на вирусот од носот до белите дробови.
За време на пролетта и почетокот на летото, дел од луѓето со позитивни брисеви се обратија за помош. Бидејќи засега нема специфичен лек, размислував како најдобро да помогнам. Претпоставката беше дека тие веројатно се дефектни вирусни честички или вируси кои ја изгубиле својата моќ на инфекција, но немало доволно информации во соодветната научна и стручна литература и тие морале да бидат изолирани сè додека не се добијат негативни резултати од брисот. Мислев дека можеби добра хигиена на носот, односно исплакнување и навлажнување на носот со препарати базирани на морска сол, може да помогне во отстранување на мртвиот епител во носот, а со тоа и на вирусните честички од тој епител – вели д-р Маркотиќ.
Таа понатаму истакнува дека советувала да се освежува и чисти носот три-четири пати на ден, со инјектирање на препарати на база на морска вода два-три дена и потоа да се направи контролен брис.
За среќа на повеќето од нив по таа постапка, тестот од брисот беше негативен и тие конечно можеа да завршат со изолација и да се вратат во новиот нормален живот – вели професор Маркотиќ.
Наредниот чекор е научно докажување на оваа опсервација.
Бидејќи ова беа индивидуални набудувања и искуства, за кои дефинитивно е потребна потврда во контролирана студија, со цел да се смета за научно и професионално релевантно и применливо, започнавме пилот студија на Клиниката за инфективни болести „Д-р Фран Михаљевиќ“. Како дел од студијата, ќе се обидеме да испитаме кај пациенти со Ковид-19, колку редовната хигиена на носот со раствори базирани на морска вода може да го намали одржувањето на вирусот во носот, а доколку резултатите се охрабрувачки, планираме да ја продолжиме студијата со асимптоматски случаи за да го намалиме можното ширење на вирусот на долните екстремитети на респираторниот систем, односно кон белите дробови – открива професорката Маркотиќ.
Од есен, сите се преплашени бидејќи ова е периодот во кој владеат вирусите, па се очекуваат истовремени болести од грип, вироза и корона. Затоа, професорката Маркотиќ сподели со јавноста на што работат, бидејќи таквата превенција може да биде од голема корист.
Имајќи предвид дека се соочуваме со период на студено време, затворени простори со прегреан сув воздух, а покрај Ковид-19, исклучително важно е и појава на други респираторни инфекции, како што се грип, настинки, бактериски инфекции, одржување на здрава носна слузница е исклучително важно. Лекарите редовно им даваат вакви совети на своите пациенти и добро е што сега, пред сезоната на респираторни инфекции, каде грипот ќе има голема улога, да ги потсетиме сите на овој вид заштита – вели таа.
Носната слузница е место на влегување на бројни микроорганизми кои предизвикуваат инфекција на респираторниот тракт. Клетките кои лежат на здрава и неоштетена слузница претставуваат физичка бариера за влез на микроорганизми и причина за болеста. Носната лигавица обезбедува загревање, навлажнување и прочистување на вдишаниот воздух благодарение на трепките и лачењето на слузта.
Покрај тоа, „IgA“ антитела се лачат на површината на слузницата, што може локално да заштити од разни микроорганизми. Студеното време, но и прегреаните области со сув воздух ја оштетуваат слузницата, предизвикуваат воспаление и отекување на и ја зголемуваат можноста микроорганизмите да се населат на неа. Затоа, одржувањето на слузницата влажна и неоштетена, вклучително и редовнотоплакнење на носот, е важно во одбраната од микроорганизмите – посочува Маркотиќ.
За да се обезбеди назална проодност и нормално дишење, додава Маркотиќ, разни капки се користат за да се намали отокот, но повеќето такви капки може да се применат за кратко време, бидејќи нивната долготрајна употреба може да доведе и до оштетување на носната лигавица.
За секојдневно навлажнување на носната лигавица и спречување на оштетување на слузницата, се препорачуваат раствори базирани на морска вода, кои по состав се слични на физиолошкиот раствор. Солта го намалува отокот со врзување вода од слузницата, ја разредува слузта и го олеснува нејзиното исфрлување, а исто така може да има и антиалергиско дејство. Исто така, може физички да ги отстрани мртвите и оштетените назални епителни клетки – д-р Маркотиќ објаснува што всушност прават овие течности.
На крај, таа нагласува дека не смееме да заборавиме да го сведеме на минимум ширењето на вирусот.
Во оваа ера на Ковид-19, покрај мерките за растојание, хигиена на рацете и носење маски, важно е да се одржува и соодветна хигиена на носот, што вклучува редовно чистење и навлажнување, особено што маските со продолжено носење можат дополнително да го намалат нормалното навлажнување на носната лигавица“.
