Откриени две нови нуспојави од вакцина против ковид која ја примија многу македонски граѓани

Во најголемата студија за безбедноста на вакцината против Ковид до сега, научниците открија два нови, но исклучително ретки несакани ефекти – невролошко нарушување и воспаление на ‘рбетниот мозок.

Студијата спроведена на повеќе од 99 милиони луѓе од Австралија, Аргентина, Канада, Данска, Финска, Франција, Нов Зеланд и Шкотска, исто така, потврди колку се ретки познатите компликации на вакцината, при што истражувачите потврдија дека нејзините придобивки сè уште „многу ги надминуваат ризиците“, пишува Guardian.

Истражувачите кои работат како дел од Глобалната мрежа за податоци за вакцини користеа деидентификувани електронски здравствени податоци за да ги споредат стапките на 13 мозочни, крвни и срцеви заболувања кај пациенти по примањето вакцини од Pfizer, Moderna или AstraZeneca со стапката што би се очекувала за тие состојби кај населението пред пандемијата.

Студијата со високо ниво на точност ги потврди веќе познатите врски меѓу mRNA вакцините (Pfizer и Moderna) и ретките несакани ефекти на миокардитис (воспаление на срцевиот мускул) и перикардитис (отекување на тенката кесичка што го покрива срцето). Исто така, го потврди Гилен-Баре синдромот (каде имунолошкиот систем ги напаѓа нервите) и тромбозата на церебралните венски синуси (вид на згрутчување на крвта во мозокот) како ретки несакани ефекти поврзани со вакцината AstraZeneca.

Но, нов редок несакан ефект, акутен дисеминиран енцефаломиелитис – воспаление и оток во мозокот и ‘рбетниот мозок – исто така беше идентификуван во анализата на податоците како поврзан со вакцината од типот AstraZeneca.

Наодите беа објавени во петокот во меѓународното списание Vaccine.

Професорот Џим Батери, член на Глобалната мрежа за податоци за вакцини, рече дека откритието ги поттикнало истражувачите самостојно да ги потврдат несаканите ефекти со завршување на второто истражување, овој пат анализирајќи посебен сет на податоци од 6,8 милиони Австралијци кои ја примиле вакцината AstraZeneca.

Не само што австралиската студија го потврди акутниот дисеминиран енцефаломиелитис како редок несакан ефект, туку големата количина на податоци специфични за AstraZeneca, исто така, им овозможи да откријат уште еден нов редок несакан ефект, познат како попречен миелитис или воспаление на ‘рбетниот мозок.

Исто така според објавеното во списанието Vaccine во петокот, австралиската студија покажа дека податоците се преведени на екстремно низок ризик од акутен дисеминиран енцефаломиелитис од 0,78 случаи на милион дози и 1,82 случаи на милион дози за попречен миелитис.

Батери, кој исто така е висок истражувачки аналитичар во Детскиот истражувачки институт Мардок во Австралија, рече дека „не дознаваме за ретки несакани ефекти додека вакцината не се администрира на милиони луѓе“.

Батери рече дека ризикот од миокардитис е уште поголем со природна инфекција со Ковид отколку по вакцинацијата.

Двете состојби се сериозни, но пациентите обично се опоравуваат од нив, рече тој

Професорката Џули Лиск, експерт за вакцини на Универзитетот во Сиднеј, рече дека е важно овие наоди да се одржуваат во перспектива и дека инфекцијата со Ковид го зголемува ризикот од некои од овие ретки состојби „многу повеќе од самата вакцина“.

Таа рече дека студиите исто така потврдиле дека „нашите експерти за вакцини обрнуваат внимание на тоа кога вакцините предизвикуваат сериозни несакани ефекти и делуваат на нив“.

Што да се јаде пред и после вежбање

Научниците веќе долго време  тврдат дека она што го јадете пред, за време и после вежбањето може да влијае на резултатите од вашиот фитнес. И што е тоа што нутриционистите препорачуваат да јадете? Добрите јаглени хидрати се многу важни пред тренингот, а протеините после вежбање.

Што да се јаде пред вежбање

„Јадете јаглехидрати пред вежбање, но не премногу“, рече Нанси Коен, професор на Катедрата за исхрана на Универзитетот во Масачусетс во Амхерст.

Таа препорача да консумирате од еден до четири грама јаглени хидрати на 2,2 килограми телесна тежина, ако планирате да вежбате повеќе од еден час.

Упатствата за исхрана препорачуваат доколку внесувате 2000 калории на ден, обидете се да консумирате помеѓу 225 и 325 грама јаглени хидрати.

Треба да јадете еден до четири часа пред вежбање. Истражувачите од Универзитетот во Сиднеј сугерираат дека внесот на јаглени хидрати може да ги подобри перформансите на вежби за издржливост.

"Со консумирање на храна  богата со јаглени хидрати со малку маснотии, јаглени хидрати, можете да се осигурате дека имате доволно мускулен гликоген како гориво за вашата физичка активност. Значи, јадете смокви, путер од кикирики, банани, јогурт, тестенини или друга храна со висок јаглерод". рече Коен.

Покрај тоа, доволна количина вода е многу важна.

„Општо, можете да консумирате пет до 10 милилитри вода на килограм телесна тежина, два до четири часа пред вежбање“, рече Коен.

Значи, многу е важно да не вежбате на празен стомак, затоа што ако не јадете, вашето тело ќе биде „измачувано“.

Што да се јаде додека вежбате

Една од најважните работи што треба да направите додека вежбате е хидратација. Ако вежбате 45 минути или помалку, доволно течност ќе биде сè што ви треба.

„За вежби за издржливост од еден до два часа, ќе треба да внесете 30 до 60 грама јаглехидрати на час. На пример, има 25 грама јаглехидрати во едно јаболко со средна големина“, рече Коен.

Соковите, спортските пијалоци, овошјето и другите намирници и пијалоците со висок јаглерод може да бидат од голема помош.

Што да се јаде после вежбање

По тренингот, ќе ви требаат многу протеини, како што се млечни производи, јајца и пилешко месо.

"По долго или многу интензивно вежбање, консумирајте еден до два грама јаглени хидрати на килограм телесна тежина заедно со 15-25 грама протеини. Ова ќе ги надополни резервите на гликоген во вашите мускули", рече Коен.

На пример, едно варено јајце има околу шест грама протеини.

„По полесно вежбање, јадете добро избалансиран оброк, кој вклучува високо квалитетен протеин и јаглени хидрати во рок од два до три часа од завршувањето на тренингот и пијте доволно течност“, додаде Коен.

Ако чувствувате болки во мускулите после вежбање, пијте сокови од лубеница или цреша.

Што една лименка енергетски пијалак му прави на вашето тело?

Сигурно ви се случило барем еднаш да сте биле толку преморени што сте посегнале по некој енергетски пијалак.

Еве што точно се случува во телото откако ќе испиете само една лименка.

Првите 10 минути – кофеинот ја поттикнува циркулацијата и го зголемува притисокот и отчукувањата на срцето.

После 15 минути – концентрацијата се зголемува.

После половина час – престанува апсорпцијата на кофеин, исчезнува поспаноста поради високиот притисок и налетот на шеќер.

Еден час подоцна – се намалува енергетскиот ефект и повторно чувствувате замот. Пијалокот започнува да ги отстранува корисните елементи од телото.

После 6 часа – нивото на кофеин паднало за 50 отсто.

После 12 часа – испарил целиот кофеин. Колку точно време е потребно за да дојде до тоа, зависи од вашата физичка активност и староста.

После 24 часа – редовната консумација на енергетски пијалаци предизвикува главоболка, иритабилност и проблеми со варењето. Немате енергија.

После 2 недели – телото се привикнува на редовно дозирање со кофеин и го намалува ефектот на пијалакот. Можни се проблеми и неосоница, дебелеење (поради шеќерот), нервоза и преголема емоционална чувствителност, забрзан пулс и висок притисок.

Заклучок – најдобар извор на енергија е здравиот животен стил. Спијте доволно, спортувајте и јадете квалитетна храна. Ако пречесто сте уморни, советувајте се со лекар.

Со оваа иновација лицата со оштетен вид ќе може да гледаат

Израелската иновација „ор кам мај ај“ (OrCam MyEye) на слепите и на лицата со оштетен вид ќе им овозможи : читање печатени и дигитали текстови, весници, книги, ресторански менија, знаци, етикети/декларации на производи, екрани на мобилни и компјутери. Се очекува во текот на месецов  да пристигне и кај нас.

Прв корисник ќе биде девојче од Битола.

Како ќе се дистрибуира „ор кам мај ај“ и за кого сè ќе биде достапен, допрва ќе се дефинира, иако првичните контакти со надлежните се веќе направени.

Станува збор за многу едноставна направа, базирана на технологија (софтвер) за вештачки вид. Освен што чита печатени и дигитали текстови, препознава и лица, производи, кредитни картички, пари…

Тежи само 22,5 грама и по принцип на магнет се „закачува“ на рамките за очила.

– Со нашиот паметен уред оспособуваме десетици илјади луѓе кои се слепи или имаат оштетен вид. Им овозможуваме да работат, да функцонираат нормално во секојдневниот живот – рече Рафи Фишер од „Ор кам“ пред македонските новинари кои со поддршка на Фондот за иновации имаа можност да посетат повеќе стартапи во Тел Авив и Ерусалим.

Демонстрирајќи како функционира уредот, Фишер напомена дека „ор кам мај ај“ работи и во темно, а пораките (читањето) ги пренесува преку мини ХД-звучник. Во него е вграден и ГПРС-навигатор.

Апаратчето е способно автоматски да го ажурира и софтверот за вај-фај.

Батеријата трае 1,5 час ако корисникот чита книга или цел ден ако се користи повремено. Уредот сам кажува колку од батеријата е потрошена, а се полни многу брзо, 70 отсто за 15 минути.

– Капацитетот на препознавање е 100 лица (со име и презиме), два милиона различни баркодови и 200 видови производи. Притоа, сè што корисникот чита, останува, се чува во апаратчето. Значи, од тој аспект, смарт уредот е сосема доверлив, безбеден. „Ор кам мај ај“ може да ви каже и колку е часот, ако носите рачен часовник и го приближите накај него, како и да ве предупреди дека некој стои спроти или до вас, дали е машко, женско или дете – објасни Фишер.

На компанијата ѝ требале многу години да го развие производот. Првата генерација „ор кам мај ај“, освен „читач“, имала плус два засебни дела: батерија и жица, кои корисникот морал да ги носи со себе. Но, сегашната, напредна верзија е значително поедноставена. Сè е содржано во една компонента.

Засега, уредот „зборува“ на 25 јазици, меѓу кои јапонски и кинески, а од „нашите поблиски“, руски, чешки и бугарски. Наскоро се очекува да биде достапен и на арапски. Го има во над 40 земји од светот и чини околу 4.500 евра. Во САД ветераните го добиваат без пари, а во Германија го обезбедуваат осигурителните друштва.

– Веќе преговараме и со други земји, како вашата. Бараме партнери, а тоа може да бидат невладини организации, Сојузот на слепи, осигурителни компании. Всушност, ова е одлична основа за почнување бизнис – рече Фишер.

Дополни и дека производот му бил презентиран на принцот Вилијам.

Израелскиот амбасадор Дан Оријан, кој ги организираше посетите на израелските стартапи и постојано ги придружуваше новинарите, информира дека за дистрибуирање на „ор кам мај ај“ во земјава веќе се остварени средби со министрите за здравство и за труд, Венко Филипче и Мила Царовска.

– Дефинирано е и кој ќе биде првиот корисник на „ор кам мај ај“. Се работи за девојче од Битола – откри Оријан.

Уште една израелска приказна овој месец во земјава

Двапати неделно фудбал, двапати неделно дополнителна настава. Вака изгледа „програмата“ на израелскиот стартап, чиј основач Лиран Гераси одлучил да им овозможи на сиромашните деца од помалку развиените региони да се занимаваат со „најважната споредна работа на светот“.

Гераси овој месец треба да дојде во Скопје и да преговара со наши заинтересирани институции, кои би помогнале во спроведувањето на проектот.

– Ако децата не одат на дополнителна настава или ако таму не покажат соодветно, пристојно однесување, ќе го изгубат правото на бесплатно тренирање фудбал, објасни Гераси.

Проектот засега се спроведува во околу 80 земји, меѓу кои оние од Африка, а во регионот во Србија и Црна Гора.

Популарно