Видови на сексуално преносливи болести, причина за ширење и контрола на истите

safe-sex
Болестите кои се пренесуваат преку сексуален однос се во постојан пораст, особено меѓу младите, а секојдневно се откриваат и нови болести.

Овие болести, условно, можат да се поделат во 4 групи:

1. Банални инфекции: трихомонас во вагината, габи, вошки и шуга.

2. Класични венерични болести: гонора (трипер), сифилис (lues), Lymphogranuloma venerum (четврта венерична болест) и др.

3. “Модерни” венерични болести во кои спаѓаат:

- Clamydia trachomatis. Голем процент од населението, особено младите, се заразени од оваа бактерија која се пренесува преку сексуален однос. Слично како гонорејата, инфекцијата се шири подмолно без манифестни потешкотии, од каналот на грлото на матката кон слузницата на матката и јајцеводите, предизвикува воспалителен процес кој може да доведе до непроодност на јајцеводите и стерилитет.

- Haemofilus vaginalis (Гарднарела). Тоа е бактерија која се пренесува преку сексуален однос и воглавно се задржува во вагината. Вагиналниот секрет што го предизвикува е сличен на оној со трихомонас: жолтозеленкаст, пенушав и има непријатен мирис.

- Ureaplazma и Mucoplazma hominis

4. Вирусни инфекции.

Преку сексуален однос се пренесуваат најчесто 5 вируса: Herpes simplex virus (HSV), Citomegalovirus (CMV), Хепатитис Б, вирус кој ја предизвикува жолтицата (се пренесува по истите патишта и на ист начин како и вирусот на сидата), Human papiloma virus (HPV) кој меѓу другото, предизвикува и рак на матката и најпосле вирусот што ја предизвикува Сидата- Human immunodeficiency virus (HIV).

Според податоците на Светската здравствена организација, во светот секоја година заболуваат нови 200 милионо луѓе од гонореја и околу 40 милиони од сифилис.

Причините за ширење на сексуално преносливите болести се многубројни.

Денес младите многу рано започнуваат да живеат сексуално, многу често ги менуваат партнерите, имаат односи со партнер кој пред тоа воопшто не го познавале. Чести се вонбрачните сексуални излети. Луѓето денес многу патуваат. Многу видови од предизвикувачот на гонорејата станаа неосетливи на лекувањето со Пеницилин. Поради користење на концептивните таблетки и влошки во матката, се напуштија бариерните средства за контрацепција, особено презервативот, кој освен за забременување, ги заштитува партнерите и од сексуално преносливите болести. Одсуствува адекватно сексуално воспитување, особено на малдите.

Сексуално преносливи болести, бременост и новородено.

Многу од овие болести может да го оштетат, дури и да предизвикаат смрт на плодот и новороденото дете. Некои од нив се пренесуваат преку крвта од заболената мајка на плодот: ЦМБ може да предизвика конгенитални заболувања на плодот, а сидата и сифилисот тешки оштетувања и смрт на плодот. Сидата и Хепатитис Б вирусот, освен преку крвта, се пренесуваат и преку млекото од заболената доилка на доенчето. Други предизвикуваат заболувања кај новороденото, а инфекцијата настанала за време на породувањето: гонорејата може да ги инфицира очите, а кламидијата да предизвика воспаление на белите дробови кај новороденото.

Контрола на сексуално преносливите болести.

Најважна е превентивата и здравственото воспитување на населението, особено на младите. Треба да се одбегнуваат сексуални односи со непознати партнери, со партнер од ист пол и однос во чмар. Оние кои немаат стабилни сексуални врски, со еден и познат партнер, задолжително треба да користат презерватив, сам или во комбинација со некое хемиско вагинално, контрацептивно средство.

Како растевме, што преживеавме и каде сме денес: 2Бона го објавија ‘94 - прв чаптер!

По неколку месеци интензивна работа, македонското дуо 2БОНА на стриминг платформите го пласираа “Chapter 1” - првиот дел од албумот со наслов ‘94 – проект кој дава старт на летото на 2025 година и внесува свежина во регионалната музичка сцена.

2Bona го претставуваат првиот чаптер од новиот албум ‘94 кој што раскажува моќна музичка приказна за генерацијата која остави трага.

Албумот „94“ е инспириран од годината на раѓање на Кун и Тони, и претставува интимен, но истовремено енергичен белег на генерациите што растат помеѓу дигиталниот свет. Секоја песна носи дел од нивното лично и музичко созревање, измешано со современи битови, улична естетика и емотивни текстови.

Во овој прв дел може да се слушнат и видат 6 песни и 6 видео записи за истите - “Еверест”, “Ради реда”, “Лето”, “Еурека”, “Сука” и “Мозаик”

Мнозинството од песните од овој чаптер се колаборации со македонски артисти вклучувајки ги Тајзи, Барбара Поповиќ и младите артисти на Горила ТВ - Шаро, Инсерта, Фико, Муфи и Вански.

Во продукцијата учествуваа продуцентите Лазар Цветковски, Иле Спасев, Марио Јелиќ - Кун и Филип Андреев кои овој албум го обележаа со уникатен и квалитетен звук. 

„Со ‘94’ сакавме да ја раскажеме нашата приказна – како растевме, од каде почнавме, што преживеавме, и каде се наоѓаме денес. Овој албум не е само за нас, туку за секоја генерација која се бори да остави белег,“ – велат Кун и Тони. 

Албумот е достапен на сите стриминг платформи, вклучувајќи Spotify, Apple Music, YouTube Music и Deezer

Со „94“, 2Бона сакаат да пренесат јасна порака дека музиката може да биде и вистинска уметност но, и глас на генерацијата. 

Уживајте во првиот Chapter 1:

Баланс меѓу работа и живот: Кога можете да побарате скратено работно време?

Во брзиот свет во кој живееме, балансирањето помеѓу професионалните обврски и личниот живот станува сè поважно. Скратеното работно време е еден од начините како вработените можат да го постигнат овој баланс - а тоа не е само добробит за работниците, туку и за општеството во целина.

Кога имате право на скратено работно време?

Во Македонија, правото на скратено работно време е регулирано со Законот за работни односи. Вработениот има право да побара скратено работно време во следниве ситуации:

  • Трудничко или породилно отсуство (и по неговото завршување, заради продолжување на грижа за детето).
  • Родител на дете до 3-годишна возраст или дете со посебни потреби.
  • Лица со утврдена инвалидност или хронична болест, ако тоа го препорачува лекар.
  • Грижа за болен член на потесното семејство, според лекарски доказ.

Секое барање мора да биде поткрепено со соодветна документација, а работодавачот е должен да го разгледа и да даде одговор во законски рок.

Кои се бенефитите од скратеното работно време?

За вработените:

  • Подобро ментално здравје - Помалку работни часови значат повеќе време за одмор, семејство, пријатели и хобија.
  • Зголемена продуктивност - Истражувањата покажуваат дека луѓето кои работат пократко, често се поефикасни во работното време.
  • Поддршка за родители - Мајките и татковците имаат реална можност да бидат повеќе присутни во животот на своите деца.
  • Поголема флексибилност - Работниците можат полесно да менаџираат приватни обврски (на пр. лекари, училишни активности и сл.)

За работодавачите:

  • Повисока лојалност од вработените - Кога компанијата покажува разбирање, вработените се помотивирани.
  • Помал отсутен кадар - Скратеното работно време често резултира со помалку боледувања и стрес.
  • Позитивен имиџ на пазарот на труд - Компаниите кои нудат флексибилност се попривлечни за нови таленти.

За општеството:

  • Поддршка за семејства и раѓање деца - Младите семејства полесно се одлучуваат на потомство кога имаат реална поддршка.
  • Инклузија на ранливи групи - Лица со здравствени предизвици полесно остануваат или се враќаат на работа.
  • Намалување на иселувањето - Со подобри работни услови, граѓаните имаат повеќе причини да останат и да придонесуваат дома.

Како да побарате скратено работно време?

  • Проверете дали спаѓате во некоја од законски утврдените категории.
  • Соберете ја потребната документација (на пр. лекарско мислење, извод од матична книга на родени итн.)
  • Поднесете барање до работодавачот во писмена форма.
  • Чекајте одговор од работодавачот, кој е должен да одговори во разумен рок.

Скратеното работно време не е само привилегија тоа е алатка за подобар живот. Со негова примена, се гради порамнотежено општество во кое човекот не е само работна сила, туку и родител, граѓанин и поединец со лични потреби. Со повеќе поддршка и информираност, и работниците и работодавачите во Македонија можат да добијат не губејќи продуктивност, туку градејќи стабилност.

Се уште не можете да ја пронајдете вашата идеална кариера, прочитајте и за: Водич за избор на професија според вашите вештини и интереси

Како си поминавме на Brainster Job Fair?

Со задоволство учествувавме на второто издание на Brainster x Brainster Next факултет Job Fair – настан кој не само што го исполни просторот со ентузијазам, туку и со надеж за нови почетоци. 💯

Веднаш се почувствува возбудата кај посетителите: безброј млади и талентирани кандидати, полни со идеи и мотивација, кои се подготвени да направат храбар чекор напред во својата професионална приказна. 🤩

Разговаравме со нив за нивните размислувања околу пазарот на труд, за праксите и можностите кои ги гледаат за себе – а ние, како KARIERA.mk, со задоволство споделивме совети и насоки за тоа како да ја пронајдат вистинската можност и како ние можеме да им помогнеме на тој пат.

Посебно ни беше драго што на саемот се сретнавме со голем број наши соработници и реномирани компании кои, исто како и ние, беа таму со истата мисија – да отворат врати за нови таленти и да ја збогатат професионалната сцена со свежа енергија и нови перспективи. 👏

Голема благодарност до Brainster за одличната организација и за тоа што повторно создадовте платформа за поврзување, инспирација и раст. 💌

Со нетрпение ги очекуваме следните настани и новите прилики да бидеме таму каде што младите таленти го прават првиот чекор во својата кариера. 🚀

Популарно