Снус, релативно нов производ во земјава, кој за кратко време стана доста популарен кај младите генерации, односно кај деца на возраст од 13 години, па нагоре, а за кој доста малку се знае, предизвика паника кај голем број на родители.

Овој никотински производ најпрвин стана актуелен во регионот, во Србија, Босна, Косово, Бугарија… И тамошните власти немаа доволно податоци околу регулативите за продажба и користење, па апелите на вознемирените родители завршија со соопштенија од надлежните служби, да биде пријавено во полиција секое сознание дека некаде им се продава снус на малолетници.

Околу тоа што е всушност снус, производ за кој официјално се знае дека предизвикува огромна зависност, но и здравствени проблеми, посебно за лица во раст и развој, и дали станува збор за еден вид на дрога, која им е лесно достапна на тинејџерите, кои без проблем можат да ја купат во многу киосци по цена од околу 300 денари, ,,Фокус” побара одговори од повеќе институции.

Дали продажбата на снус е легална и дали е дозволена продажба на таканаречените никотински ќесички на малолетници, кои ги ставаат во уста и ги цицаат, додека тие испуштаат голема количина на никотин, кој предизвикува малаксаност, вртоглавица и опуштање, се прашањата кои ги доставивме до Министерството за внатрешни работи, како и до Министерството за економија.

-Во земјава нема легален увоз на снус, беше краткиот одговор од МВР, што значи дека неговата широко распространета продажба е противзаконска.

И од Министерството за економија потврдуваат дека овој производ не е регистриран во Регистарот на марки на тутунски производи од тутун и сродни производи.

Од таму потврдуваат дека во 2016 година фирма од Челопек, Брвеница, била регистрирана во Министерството за економија за увозник со Решение бр. 11-5680/4. Но, досега фирмата немала регистирано трговска марка на тутунски производ за увоз и пуштање во промет.

Појаснуваат дека доколку фирмата продава тутунски производи без да поседува Решение за упис во регистерот на трговски марки на производи од тутун согласно член 92 од законот за тутун, производи од тутун и сродни производи, Државниот пазарен инспектор ќе донесе решение со кое ќе забрани:

1) пуштање во промет на производи од тутун и сродни производи и привремено да ги одземе доколку производителот, односно увозникот не се запишани во регистарот на марки на производи од тутун и сродни производи.

2) пуштање во промет на несогорливи тутунски производи и привремено да ги одземе истите, доколку не се запишани во Регистарот на марки на тутунски производи од тутун и сродни производи.

Исто така, биле предвидени глоби за мали трговски друштва во висина од 1.000 до 2.000 евра и за средни и големи трговски друштва од 5.000 до 10.000 евра доколку не поднесат барање до Министерството за економија за запишување во Регистарот.

Глоби на правно лице во износ од 1.000 до 1.500 евра ќе му се изречат на мало трговско друштво, а глоба на правно лице во износ од 3.500 до 7.500 евра ќе му се изречат на средно и големо трговско друштво за прекршок, ако не поднесат барање до Министерството за економија за запишување во Регистарот за марки на производи од тутун и сродни производи.

Од разговор со родители кои случајно дознале дека нивните малолетни деца купила снус, дознаваме дека станува збор за никотински ќесички спакувани во убава кутија, која изгледа како пакување за бонбони.

Децата кои го купиле најчесто не ни знаат за штетните последици од овој производ чија продажба во земјава е илегална. Наводно, повеќето од нив сакале да експериментираат, да се направат важни, но и од љубопитност.

Текстот продолжува на ФОКУС.

Цената на кој следен производ ќе биде замрзната зависи од анализата во Министерството за економија, изјави денеска премиерот Димитар Ковачевски. 

-Кој производ ќе биде со замрзната цена ќе зависи од анализите што се прават во Миниустерството за економија. Доколку има производ што ги исполнува условите тогаш нормално Владата ќе донесе одлука, доколку нема, Владата нема да донесе одлука, рече Ковачески. 

Дел од новинарското прашање за Ковачевски содржеше и констатација дека и првиот човек на Северна Кореја исто така бил во обиколка на продавниците да ги види цените, на што премиерот регираше и рече прашањето не е на место и дека доколку новинарот е во Северна Кореја нема да може ни прашање да постави.  

-Сметам дека воопшто не ви е на место констатацијата дека во однос на тоа дека претседател на Влада оди да провери какви се цените на производите кои што се со одлука замрзнати од страна на Владата и навистина нема да одговарам на вашата констатација бидејќи да сте во Северна Кореја вие нема да можете ни прашање да поставите, рече Ковачевски.

Од 28 февруари е замрзната цената на белиот и полубелиот леб, од 16 март на дел од тестенините и млечните производи, а од вчера и на оризот и на јацата. Министерството за земјоделство веќе подготви анализа и за цените на овошјето и зеленчукот, а  одлуката ќе ја носи Министерството за економија согласно со Законот за трговија. 

Тим од научници со помош на податоците на сега веќе пензионираната летачка лабораторија SOFIA (Stratospheric Observatory for Infrared Astronomy), која всушност е „боинг 747 сп“ со телескоп, направи детална мапа од распореденоста на водата на Месечината.

Истражувањето објавено во списанието The Planetary Science Journal дава нов увид во движењето на водата на површината на Месечината и дава важни податоци потребни за идните мисии на НАСА од програмата Artemis, чија цел е испраќање на астронаути на лунарниот јужен пол.

Телескопот SOFIA претстана да се користи на крајот на 2022 година, главно поради проблеми со буџетот. Овој телескоп беше поставен во адаптиран „боинг 747“, кој леташе на висина до 12.800 метри, што значи дека се наоѓаше над 99,9% од испарувањето ан водата на Земјата затоа инако би се блокирале најголем дел од инфрацрвените зраци кои ги фаќа опсерваторијата.

Новата мапа е направена со помош на собрани податоци за 1/4 од површината на Месечината која е свртена кон Земјата под 60 географска ширина, вклучувајќи го и јужниот пол на Месечината.

„Кога ги гледме податоците за водата, всушност, можеме да ги видиме рабовите од кратерите, па дури и разликите помеѓу дневната и ноќната страна на планините благодарение на поголемата концентрација на вода на овие места“ вели Бил Рич, главен автор на истражувањето.

Со новите податоци научниците успеале да утврдат како водата е поврзана со специфични површински карактеристики на Месечината, како и како ги фаворизира поладните региони и се држи подалеку од сончевата светлина.