Многу од нас би можеле да имаат корист од редовното земање витамини. Без разлика колку често сме го слушале тоа од лекари, диететичари, па дури и од нашите родители, внесот на доволна количина витамини може да биде предизвик – но предизвик кој вреди да се прифати.

„Витамините играат различни улоги во телесните функции, вклучувајќи метаболизам, имунолошка функција и обновување на клетките. Обезбедувањето соодветен внес на витамини може да помогне во спречување на хронични болести, подобрување на физичките и когнитивните перформанси и промовирање на општата благосостојба, а сето тоа придонесува за подолг, поздрав живот“, вели д-р специјалист по медицина за долговечност и работа на мозокот, д-р Кевин Кук, за „Парада“.

Подолг и поздрав живот може да биде нашата главна цел. Ризикот од хронични болести се зголемува како што старееме, а д-р Кук вели дека внесувањето соодветна количина на еден конкретен витамин по 50-тата година може да биде многу корисно, иако многу луѓе не добиваат доволно од него. Имено, витаминот Д е избор број еден на д-р Кук за луѓето над 50 години.

„Витаминот Д е критичен за одржување на здравјето на коските, поддршка на функцијата на имунолошкиот систем и намалување на воспалението. Витаминот Д е докажано дека помага при депресија, го зголемува тестостеронот, здравјето на коските, здравјето на мозокот и познанието, го подобрува расположението и благосостојбата”, тврди докторот.

Сите овие работи можат да ни помогнат да водиме поздрав и посреќен живот. Покрај тоа, расположението, когнитивната функција и здравјето на коските се меѓу работите кои можат да се влошат како што старееме. Важноста на витаминот Д за луѓето кои стареат не е само мислење на д-р Кук.

„Има некои студии кои покажуваат дека ниските нивоа на витамин Д се поврзани со зголемена смртност од сите причини кај општата и постарата популација“, вели д-р Кук.

Студија од 2023 година потврди дека 20 отсто од средовечните и постарите возрасни лица во САД имале недостаток на витамин Д, што го зголемува ризикот од смрт од други причини.

Покрај тоа, студија од 2022 година на возрасни Кинези на возраст меѓу 60 и 113 години покажа дека луѓето кои немаат недостаток на витамин Д (или порано имале, но сега добиваат доволно) имаат помал ризик од смрт. Разликата била особено забележлива кај жените.

Деменцијата е синдром којшто се одликува со прогресивно влошување на когнитивните функции, како што се памтењето, размислувањето и способноста за извршување на секојдневните должности, а најчесто е предизвикана од дегенеративни заболувања на мозокот.

Возраста се смета за еден од поважните фактори на ризик, што не можеме да го контролираме. Меѓутоа, некои фактори, како што се секојдневните животни навики може да играат важна улога. На некој начин, тоа е добра вест. Тоа значи дека имаме одредена моќ да преземеме контрола врз здравјето на нашиот мозок.

Според истражувањето што ги поделило испитаниците во пет групи, имено, една навика може значително да ја намали опасноста од деменција – физичките вежби. Во таа смисла, дури и благото надминување на неделните препораки за вежбање може да биде прилично корисно.

Се говори за вежбите за срцето, белите дробови, мускулите, коишто исто така, се полезни и за мозокот.

Во споредба со групата испитаници означени како „најмалку фит“, оние со малку подобра форма имале 13 отсто помал ризик од Алцхајмерова болест… Понатаму – средната група имала 20 отсто помал ризик, следната група на скалата имала 26 отсто помал ризик, а луѓето од „физички најактивната група“ имале 33 отсто помала опасност.

Авторите заклучуваат дека кардиореспираторната кондиција е поврзана со помали шанси за деменција, а како што луѓето стареат, сѐ тоа е поистакнато.

– Истражувањето покажа дека најмалку 150 минути вежбање со умерен интензитет неделно се клучни за оптимално здравје на мозокот како што старееме. „Помалку значи повеќе“ има свое место во одредени случаи, но и надминувањето на неделните препораки за вежбање може да биде доста корисно – вели невропсихологот д-р Џесика Калдвел за „Парада“.

Таа вели оти за помладите луѓе или оние кои биле физички активни во минатото и постојано во нивниот живот, вежбањето до 300 минути или поинтензивно вежбање може да биде уште покорисно за мозокот. Како што возраста напредува, и рамнотежата меѓу физичката кондиција и спречувањето повреди и добрата аеробна кондиција се зацврстува.

Според сѐ, вежбањето е корисно не е само здравјето на срцето, туку и за мозокот.

Центарот за управување со кризи (ЦУК) превентивно потсетува дека при прошетки во природа граѓаните може да се сретнат со змии кои, како што наведуваат, најчесто бегаат од луѓето. Ако змиите бидат вознемирувани намерно или ако случајно бидат нагазени или наседнати, иако во ретки случаи, граѓаните можат да бидат гризнати од влекачите.

- Во таков случај и по прва самопомош е корисно да се јават на 112 во ЦУК, при што ќе бидат поврзани со Итната медицинска помош. Важно е да се потсети дека ако змијата е отровна, покрај правилната прва самопомош е многу важно и за што пократко време да се добие и медицински третман, соопшти ЦУК.

На единствениот повикувачки број за итни случаи 112 имало повици за многу различни итни случаи, меѓу кои и за опасност од присуство на змии во објекти во населени места.

Од ЦУК посочуваат дека понекогаш во одредени ретки случаи пожарникарите помагаат змиите да се отстранат од објекти и површини во населени места, како при симнување мачки од дрвја или повисоки места, но, нагласуваат, тоа не може да се оствари секогаш, особено во период на сезона на пожари.

- За вакви специфични случаи на појава на змии во објекти во населени места не постојат специјализирани институции за нивно отстранување, туку има физички лица, а и граѓански асоцијации за заштита на животните, кои можат да им помогнат на граѓаните за безбедно отстранување на змии, други влекачи од објекти и површини. Таквиот ангажман и слично, се остварува секако по непосреден контакт и договор со нив, во рамки на заеднички, а и законски можности, се вели во соопштението.

ЦУК потсетува дека змиите се дел од природата и не е препорачливо да се убиваат.