Денес се празнува Св. Архангел Михаил

Религија

пред 2 месеци

Празникот Собор на свети архангел Михаил што се празнува на 21 ноември според новиот (или на 8 ноември според стариот) календар меѓу народот е познат едноставно како Аранѓел, Оранѓел или Аранѓеловден. Многу семејства го имаат за домашен празник и го празнуваат со домашни служби, а и општо е верувањето дека тој спаѓа меѓу поголемите празници.

Пред да го создаде материјалниот свет (земјата, небото, ѕвездите, човекот итн.), Господ го создал духовниот свет ‒ ангелите. Ангелите се духови поради што се невидливи, а за подобро да бидат сфатени и за да се создаде претстава за нив на фреските и иконите се претставени во човечка форма. Тие се Господови гласници (ангел значи весник) ги пренесуваат божјите заповеди поради што на фреските се претставени со крилја. Тие се поим за младост и безгрижност поради што се претставени како деца бидејќи староста, обелувањето на косата и брчките на лицето се последица на животните грижи и страдања. Тие се насликани во бела облека што симболизира душевна чистина и невиност. Единствено архангел Михаил е претставен во војводска облека. Зошто архангел Михаил е насликан како војвода?

Во почетокот сите ангели биле добри. Подоцна некои од нив станале лоши, се одметнале од Бога и почнале да прават злодела. Нив ги викаме ѓаволи. Еден меѓу нив по име Деница, заслепен од големата моќ што му ја дал Бог, се одметнал од Бога, собрал големо друштво и создал цело невидливо небесно духовно царство. Свети архангел Михаил го победил, го симнал од небото, а и подоцна продолжил да се бори за славата Божја поради што е претставен во војводска облека со меч и копје во рацете.

Тогаш, кога некои ангели почнале да го напуштаат Бога и станале лоши архангел Михаил ги собрал сите ангели и како знак на верност кон Бога почнал заедно со нив да ја слави Света Тројца со песната: Свет, Свет, Свет е Господ Саваот. Во спомен на овој собир црквата го востановила празникот Собор на свети архангел Михаил што се празнува на 21/8 ноември. Со овој празник им се оддава признание на сите ангели кои ги има безброј. Зошто токму на овој ден се празнува денот на ангелите? Според некои истражувачи месецот ноември е одбран поради тоа што во поранешното сметање на времето, кога годината започнувала од март, ноември бил деветти месец, а девет се чиновите ангелски. Денот осми (според стариот календар) е одбран поради тоа што на осмиот ден од страшниот суд ќе дојде Исус да им суди на живите и мртвите.

Како што беше споменато се верува дека има многу ангели. Тие претставуват цела небеска војска раководена од Господ Саваот (а Саваот значи господар или командант над војската). Тие се поделени во девет чинови, групирани по три степени, со по три чина. Во првиот степен влегуваат шестокрилите серафими, многуоките херувими и престолите, во вториот спаѓаат господствата, силите и властите и во третиот начелниците, арангелите и ангелите. На некои им се знаат и имињата како на пр. Гаврил, Рафаил, Урило, Салатиј, Егудило, Вархило.

Во народното верување архангел Михаил е претставен како со меч им ги зема душите на луѓето, поради што во некои места (Радовиш) е наречен „Арангел душевадник“. Во Радовишко било обичај на Аранѓеловден да се оди на гости во с. Ињево каде што три фамилии колеле заеднички курбан. Се раскажува дека им се јавувал на сон некој глас и им велел да заколат курбан и тие тоа го правеле секоја година на овој ден приредувајќи гозби за гостите. Кузман Шапкарев забележал дека на Архангеловден во Охрид ги колеле свињите специјално ранети за таа зима од кои правеле пастрма, сланина и колбаси и на нивните слезинки гледале и претскажувале каква ќе биде зимата. Во Гевгелиско, како што запишал Стефан Тановиќ, „Свети Ранѓила“ го замислувале со терезија во едната и сабја во другата рака со која на луѓето им ги вадел душите. Според преданието од овој крај тој стоел на рајските врати и на терезијата од едната страна ги ставал добрите дела на човекот, од другата гревовите и во зависност од тоа што ќе претежнело луѓето ги праќал во рајот или во пеколот.

Марко Цепенков на едно место запишал дека „кога ќе умирал чоек, ангелот му се јавуал откај глаата, а смртта откај нозете. (На праведниот му се јавуал ангело и смртта многу весели, а на грешнио ‒ многу смуртени и страшни.) (…) Ангело бил со ножо в раце и со терезија, а смртта со една торба алати, како од некој мајстор, турли-турли алати имала: тесла, тесличе, пиличка, пила, секира, глето, копан и друзи многу“. М. Цепенков забележал дека и кога се венчавале луѓето ангелот Божји стоел до нив. „За прва венчанија на зет и невеста, кога се венчаваат, му идел ангел Божи од небото и стојал над младоженците на рамената, та му држел венците и штом да се довенчаат, ќе летнел ангелот на часот и ќе појдел кај Бога, та ќе му кажел. Второ венчање пак ангелот идел, ама назад од младоженците стојал и по една недела ќе одел кај Бога за да му кажит. А пак во треќата венчанија ангелот многу скраја стојал и ич не одел кај Бога за да му кажи за да се радуат ангелите“.

Уште еден ден од православниот календар е поврзан со името на архангел Михаил. На 19/6 септември се празнува „Спомен на чудата на св. архангел Михаил“, во спомен на чудото во Хон, место во Фригија, кога свети архангел Михаил ја спасил црквата од уривање од неверниците, кога водата што требало да ја потопи ја свртел во друга насока.

Едно народно верување вели дека според временските услови на овој ден може да се одреди каква ќе биде годината. Се вели: какво ќе биде времето на Аранѓеловден, такво ќе биде во текот на целата зима и пролет. Во некои краишта се слави и како празник на сточарите бидејќи се верува дека само тој може да ги истера волците.

Постои верување и обичај кај многу христијани кои го слават свети Михаил, бидејќи го сметаат за жив светител, да не подготвуваат пченица за славата, а тоа е неточно и неоправдано. Неопходно е да се подготви пченица за славата, бидејќи сите светители и сите мртви се живи пред Бога.

На овој ден преданијата велат дека треба да им се помогне на сиромашните и немоќните, да им се даде храна и пиење, а и да им се упати топол збор. За сета ваша добрина светецот ќе ве награди со ислушување на молитвите и желбите.

Денеска се слави Свети Сава

Религија

пред една недела

Во чест на првиот српски архиепископ и просветител, училиштата во Србија денеска го слават денот на духовноста – училишната прослава на Свети Сава.

Празникот Свети Сава е еден од најголемите храмови и семејни празници во српската нација, го слават многу занаетчии, прогласен е и за училишна веселба, а оние кои го слават приредуваат пригодни настани со сечење на славски колач.

Овој празник е востановен на 2 јануари 1840 година за да се слави училиштето, на предлог на Атанаси Николиќ, ректорот на Лицејот од Крагуевац.

Во одлуката на Епископското просветителство претставниците на државните и црковните власти пропишале Свети Сава да биде прогласен за патрон на сите наши училишта и оттогаш најсвечено да се празнува во сите училишта.

Савиндан се празнувал како училишен празник до 1945 година, кога со одлука на тогашните власти бил укинат, а по половина век забрана под комунистичкиот режим, празнувањето на овој празник продолжило повторно.

Празничната песна за Савиндан е Химната на Свети Сава.

Многу видови занаетчии од Србија го сметале за свој покровител и му го земале денот како еснафска слава, па занаетчиите на ропчињата, мутавџиите, опанчарите, чевларите го земале Свети Сава за еснафска слава…

Во многу региони пастирите особено слават го слават Свети Сава,.

Многу српски народни обичаи околу Свети Сава се поврзани со добитокот и стравот од волци, па затоа пред Савиндан не смееле да се возат добиток во шума од страв од волци, бидејќи тоа би било фатално за нив.

Исто така, во тие денови не се дозволувало ништо да се прави со сечило, не се отворале жилети за да им останале затворени вилиците на волците, а жените не смееле да бојат нешто црвено за волците да не го заколат добитокот.

Има многу српски народни верувања поврзани со Савиндан, од кои едно е дека ако има грмежи на Свети Сава, ќе се случат важни настани во земјата.

Ели Апостоловска, единствена девојка меѓу храбрите, која скокна по крстот во водите на Вардар во Велес

Религија

пред 2 недели

Меѓу 71 православни христијани, кои денеска скокнаа во водите на Вардар во Велес за Богојавление –Водици, беше и единствената девојка, 28 – годишната Ели Апостоловска, вработена во Армијата, во Воената полиција.

Таа досега три пати се пријавувала за учество, а два пати скокала по светиот крст во водите на Вардар.

За МИА, потенцира дека крстот бил блиску до неа, но среќа прв да стигне до крстот имал нејзиниот колега од Армијата, Игор Василевиќ.

Апостоловска потенцира дека и во наредните години за Водици не се откажува и ќе се пријави да скока по крстот во водите на Вардар, а се надева дека ќе и се насмевне среќата и ќе го фати светиот крст за Водици. Воедно, таа потенцира дека е многу среќна што била учесник и е горда што е дел од традиционалната манифестаци, која е многу значајна за христијаните.

– Имав преголема желба и така се пријавив. Исто како кога требаше првпат да скокам, така и овој пат, синоќа цела вечере не можев да заспијам од возбуда. Преубаво се чувствувам и сум многу среќна што влегов во осветените води на Вардар.Тоа значи и здравје и среќа, појасни за МИА, Апостоловска.

Ели Апостловска во Армијата работи од 7 септември 2015 година. Прво се вработила во Полкот за специјални операции – Ренџери, па во чета за Логистичка поддршка, а сега е во Воената полиција во Касарната „Илинден“ во Скопје.

Таа ни сите православни христијани им го честита празникот Богојавление Водици и им посака многу здравје и среќа.

Хуман потег на кавадарчанец кој го фатил светиот крст за Водици

Религија

пред 2 недели

Се чувствуваш возбудено, чекаш нестрпливо крстот да биде фрлен во осветените води на Водици. Па и ако го фатиш, чувството тешко се опишува со зборови. Тогаш си најсреќен човек. Таа среќа се памети и се споменува. Забораваш на студената вода околу тебе, магијата на божествениот миг ти ги грее и телото и душата, раскажува за МИА младиот Дарко Недев, кој го има фатено светиот крст во реката Луда Мара во Кавадарци.

– Од малечок знам за оваа традиција. Од мали нозе сум слушал дека на 19 јануари се празнува еден од најголемите христијански празници. Кога се осветуваат водите, а луѓето си полнат од светата вода за здравје, среќа и бериќет. И отсекогаш во мене тлееше желбата и јас да бидам дел од масовната манифестација на фрлање по светиот крст во зимски услови, се присетува 21-годишниот кавадарчанец.

Во 2019 година, на 17-годишна возраст, за прв пат одлучил да влезе во студената вода на реката, за да го фати осветениот крст. Заедно со еден од неговите другари. И успеал.

– Пред да се случи еден од најубавите денови во мојот живот, неколку дена по ред сонував како јас навистина успевам пред сите други да дојдам до крстот во студените води. На крај, ми се оствари желбата, сонот ми стана јаве. Од прв обид, успех, со многу љубов за тој посебен момент, вели Недев.

Имал единствена желба, да биде здрав и среќен. Но, истото им го посакува и на сите други, затоа што, како што нагласи, не е убаво човек да е среќен, ако, околу себе да гледа тажни лица.

Спојувајќи ги религијата и хуманоста, тој и навивачката група Лозари Исток, на која припаѓа, утредента организираат хумана акција. На штандот на кој кавадарчани имаа можност да го целиваат светиот крст кој беше потопен во водите на реката Луда Мара, беа собрани пари, кои подоцна беа донирани за кавадарчанка која имаше потреба од лекување.

Три пати досега, Недев бил непосреден учесник во случувањата за Водици, заедно со својот другар. Годинава по четврти пат ќе ја почувствуваат мистеријата на водата на Луда Мара.

– Кога прв пат успеав, моите најблиски беа исто така многу среќни. Ми открија дека стравувале дали ќе успеам, со оглед на големиот број заинтересирани за фаќање на светиот крст, па и повозрасни од мене. Но, ете, судбината беше на моја страна. Би сакал повторно да ја почувствувам таа убавина со крстот во рака меѓу маса народ, вели Недев.

Со учеството во традицијата, тој упатува порака дека само со ширење на љубов и позитивна енергија наоколу, можеме да ги задржиме вистинските човечки вредности.